Nhà đầu tư mới cần lưu ý các nhóm chỉ số thị trường chứng khoán cơ bản nào?

Các chỉ số chứng khoán cơ bản là cơ sở để các nhà đầu tư dựa vào để nhận định thị trường chung và đưa ra những quyết định sáng suốt. Vậy chỉ số chứng khoán cơ bản là gì? Nhà đầu tư mới cần lưu tâm các chỉ số chứng khoán nào? Cùng FinPeace tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Chỉ số chứng khoán là gì?

Chỉ số chứng khoán là một giá trị được thống kê nhằm phản ánh mức độ biến động thay đổi về giá của thị trường cổ phiếu, được tổng hợp từ danh mục các cổ phiếu theo phương pháp tính nhất định, qua đó cho ta biết xu hướng của thị trường hiện tại,

Một danh mục cổ phiếu thường bao gồm các mã cổ phiếu có chung đặc điểm, ví dụ như cùng được niêm yết trên một sở giao dịch chứng khoán, có cùng mức vốn hóa thị trường hoặc cùng một ngành hàng, Các chỉ số chứng khoán này có thể do một hãng thông tin, một sở giao dịch chứng khoán hay một thể chế tài chính nào đó xác lập.

Vậy các nhà đầu tư cần quan tâm đến những chỉ số thị trường chứng khoán nào? Cùng FinPeace điểm qua một vài chỉ số thị trường quan trọng tại Việt Nam và trên trường quốc tế sau.

Các chỉ số thị trường chứng khoán cơ bản tại Việt Nam

1, VN-index

VN-index là chỉ số tiêu biểu nhất cho thị trường chứng khoán Việt, đại diện cho sở giao dịch chứng khoán HoSE và toàn bộ các mã cổ phiếu được niêm yết và mua/bán tại HoSE, tính từ thời điểm thị trường chứng khoán Việt Nam bắt đầu đi vào hoạt động.

Chỉ số VN-index biểu thị mức độ biến động giá của tất cả các mã cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch HoSE (HSX) so với thời kỳ gốc. Ngày 30/9/2022, chỉ số VN-index đã đạt 1132.11 điểm, đồng nghĩa với việc giá thị trường của các mã cổ phiếu trên sàn HoSE đã tăng gấp 1132 lần so với thời kỳ gốc.

Công thức tính chỉ số VN-index:

VN-index = (Tổng giá trị thị trường của các mã cổ phiếu niêm yết hiện tại / Tổng giá trị của các mã cổ phiếu niêm yết cơ sở) x 100.

2, VN30-index

Sở giao dịch HoSE đã đưa chỉ số VN30-index vào ứng dụng năm 2012. Công thức tính chỉ số VN30-index được sử dụng chung với Bộ quy tắc xây dựng và quản lý Bộ chỉ số HoSE-Index.

VN30-index là bộ chỉ số bao gồm 30 mã cổ phiếu có tính thanh khoản và mức vốn hóa thị trường cao nhất được niêm yết trên sàn HoSE. Nhóm 30 mã cổ phiếu này chiếm tới 80% tổng giá trị vốn hóa thị trường và chiếm 60% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường.

Chúng ta có công thức tính VN30-index dưới đây:

VN30-index = Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại (CMV) / Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở (BMV).

Để được xếp vào nhóm cổ phiếu VN30, doanh nghiệp cần đáp ứng đủ các tiêu chí:

• Tỷ lệ vốn hóa thị trường
• Tỷ lệ free-float
• Tính thanh khoản

3, HNX-index

Chỉ số HNX-index phản ánh mức độ biến động về giá của những mã cổ phiếu được niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội. Trước khi được tổ chức lại, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội có tên là Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HASTC), chỉ số HNX-index còn có tên là HASTC-index.

Được tính toán theo phương pháp chỉ số Passche, ta có công thức tính chỉ số HNX-index:

HNX-index = (Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại / Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở) x 100.

Trong đó: Giá trị vốn hóa thị trường = Giá thị trường của cổ phiếu x Số lượng cổ phiếu niêm yết tại thời điểm xác định.

Một số mã chứng khoán được niêm yết trên sàn HNX bao gồm: PVS (Tổng CTCP Dịch Vụ Kỹ Thuật Dầu Khí Việt Nam), PVI (CTCP VICOSTONE), SHS (Công ty Cổ phần chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội),…

4, HNX30

HNX30 là chỉ số giá của 30 mã cổ phiếu có tính thanh khoản tốt nhất trên sàn giao dịch HNX, với ngày cơ sở được lựa chọn là ngày 3/1/2012 và điểm cơ sở là 100. Chỉ số HNX30 áp dụng phương pháp tính giá vốn hóa thị trường có điều chỉnh tỷ lệ tự do chuyển nhượng (free-float).

Doanh nghiệp được xếp vào nhóm HNX30 cần đáp ứng đủ 3 tiêu chí về tính thanh khoản, tỷ lệ vốn hóa và mức độ tập trung của các khối đầu tư với các nhóm ngành. Các mã cổ phiếu này được đánh giá định kỳ 6 tháng/lần.

Tính đến thời điểm hiện tại, nhóm cổ phiếu HNX30 vẫn chưa thể hiện được tính vượt trội hoặc cải tiến so với nhóm cổ phiếu VN30 (ngoài việc công bố thông tin biến động), vì vậy các nhà đầu tư thường có xu hướng quan tâm hơn đến nhóm cổ phiếu VN30 so với nhóm HNX30.

Một số mã cổ phiếu tiêu biểu thuộc nhóm này bao gồm: BVS (Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt), MBS (Công ty Cổ phần Chứng khoán MB), NTP (CTCP Nhựa Thiếu niên – Tiền Phong),…

5, UPCOM-index

UPCOM-index là chỉ số đánh giá tổng hợp thị trường giao dịch của các công ty đại chúng chưa niêm yết (Unlisted Public Company Market). Các mã cổ phiếu của doanh nghiệp chưa được đăng ký hoặc chưa đủ điều kiện để niêm yết trên sàn HoSE hay sàn HNX sẽ được giao dịch trên thị trường UPCOM.

Tương tự HNX-index, UPCOM-index hiện nay được tính toán dựa trên phương pháp giá trị vốn hóa thị trường free-float. UPCOM-index với cách tính toán mới cho phép lựa chọn những mã cổ phiếu có sẵn trên thị trường, loại bỏ các mã cổ phiếu không giao dịch được, giúp phản ánh chính xác hơn tính thanh khoản và khối lượng giao dịch của các mã cổ phiếu.

Một vài mã cổ phiếu tiêu biểu trên sàn UPCOM gồm: FOX (Công ty cổ phần viễn thông FPT), DVN (Tổng công ty dược Việt Nam), MML – (Công ty cổ phần Masan MeatLife)…

6, VNX AllShare

Chỉ số VNX AllShare là chỉ số biểu thị hiệu suất của một nhóm cổ phiếu được niêm yết trên cá hai sàn HoSE và HNX và đáp ứng đủ các tiêu chí:

• Tư cách: Mã cổ phiếu có trạng thái hoạt động bình thường không thuộc trường hợp bị cảnh báo, thời gian niêm yết tối thiểu 6 tháng.
• Tỷ lệ tự do chuyển nhượng (tỷ lệ free-float).
• Tính thanh khoản.

VNX AllShare là chỉ số duy nhất được tổng hợp từ 2 sàn chứng khoán HoSE và HNX, giúp các nhà đầu tư (đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài) có được góc nhìn toàn diện về sức khỏe của thị trường chứng khoán Việt Nam. Bên cạnh vai trò của một chỉ báo, chỉ số này còn giúp các quỹ đầu tư đánh giá và phân bổ nguồn vốn vào các khoản đầu tư phù hợp. Không chỉ vậy, chỉ số VNX AllShare cũng góp phần nâng hạng thị trường Việt Nam, là chỉ số mang tính đại diện chung nhất cho thị trường Việt Nam bắt kịp với xu hướng chung của thị trường quốc tế.

Các chỉ số thị trường chứng khoán cơ bản tại Hoa Kỳ

Thị trường chứng khoán trong nước nói chung và tâm lý của các nhà đầu tư Việt Nam cũng gián tiếp bị ảnh hưởng bởi diễn biến thị trường chứng khoán quốc tế. Vì vậy các chỉ báo thị trường chứng khoán quốc tế đóng vai trò rất quan trọng đối với các nhà đầu tư mới.

1, Chỉ số công nghiệp Dow Jones (DJIA – Hoa Kỳ)

Chỉ số Dow Jones là chỉ số tham chiếu giá của 30 mã cổ phiếu có mức vốn hóa lớn nhất trên sàn giao dịch NASDAQ và NYSE.

Chỉ số Dow Jones chia làm 4 loại chính:

• Chỉ số bình quân công nghiệp Dow Jones (Dow Jones Industrial Average – DJIA).
• Chỉ số Dow Jones vận tải (Dow Jones Transportation Average – DJTA)
• Chỉ số Dow Jones dịch vụ công cộng (Dow Jones Utility Average – DJUA)
• Chỉ số Dow Jones hỗn hợp bình quân.

Công thức tính chỉ số Dow Jones:

Chỉ số Dow Jones = Tổng giá trị cổ phiếu của 30 công ty vốn hóa lớn/ước số

Các mã cổ phiếu Dow Jones nổi bật gồm những gương mặt như NIKE (Nike), MSFT (Microsoft) và CCOLA (Coca-Cola),…

Tham khảo chỉ số Dow Jones tại đây.

2, S&P 500

Với chức năng biểu thị độ biến động giá của 500 doanh nghiệp đại chúng có mức vốn hóa lớn nhất tại Hoa Kỳ, S&P 500 là đại diện tiêu biểu nhất cho thị trường chứng khoán tại quốc gia này. Ra đời vào năm 1957 với nhiệm vụ cung cấp những thông tin tổng quan nhất về dòng chảy chung của thị trường, chỉ số S&P 500 được đánh giá là khách quan nhất và nhận được rất nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư.

Các doanh nghiệp có cổ phiếu nằm trong danh sách này bao gồm ADBE (Adobe), ABT (Abbott), AAL (American Airlines),…

Tham khảo chỉ số S&P 500 tại đây.

3, NASDAQ

Giống như chỉ số HNX-index hay VN-index tại Việt Nam, NASDAQ là chỉ số tham chiếu giá đại diện cho toàn bộ các mã cổ phiếu được niêm yết trên sàn NASDAQ, Hoa Kỳ. NASDAQ cũng là sàn chứng khoán lớn thứ 2 trên thế giới, đứng sau NYSE.

Chỉ số NASDAQ được chia thành 2 loại chính: NASDAQ Composite và NASDAQ-100 (chỉ số tham chiếu cho 100 công ty phi tài chính lớn nhất được niêm yết).

Các mã cổ phiếu tiêu biểu được niêm yết trên sàn giao dịch NASDAQ gồm có TSLA (Tesla), GOOGL (Google), AMZN (Amazon),…

Tham khảo chỉ số NASDAQ tại đây.

Các chỉ số thị trường chứng khoán cơ bản tại một số quốc gia châu Á khác

1, Nikkei 225 (Nhật Bản)

Nikkei 225 là chỉ số giá bình quân gia quyền của 225 mã cổ phiếu blue chip (tính bằng yen Nhật) lớn nhất được niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán Tokyo. Đây được xem là chỉ số đánh giá chặt chẽ nhất trên thị trường Nhật Bản và được các nhà đầu tư thế giới đặc biệt quan tâm.

Các mã cổ phiếu tiêu biểu cho nhóm Nikkei 225 gồm có 6758 (Sony), 9201 (Japan Airlines), 7203 (Toyota),…

Tham khảo chỉ số Nikkei 225 tại đây.

2, Hang Seng (Hồng Kông)

Hang Seng là chỉ số tham chiếu phản ánh độ biến động giá của 60 doanh nghiệp có mức vốn hóa lớn nhất Hồng Kông. Đây là một chỉ báo đáng tin cậy cho phép nhà đầu tư có góc nhìn toàn cảnh về thị trường chứng khoán Hồng Kông. Một số doanh nghiệp lớn tại Trung Quốc cũng niêm yết trên sàn Hang Seng, vì vậy chỉ báo này có ảnh hưởng tương đối lớn đến thị trường châu lục.

Các mã cổ phiếu tiêu biểu trong nhóm này bao gồm 700 (Tencent Holdings), 1299 (Tập đoàn AIA), 9988 (Alibaba),…

Tham khảo chỉ số Hang Seng tại đây.

Các chỉ báo này đóng vai trò quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá thị trường và các doanh nghiệp mình có ý định đầu tư. Tuy nhiên, để nắm đảm bảo cho mình một hành trình đầu tư vững vàng và hạn chế được rủi ro, không chỉ cần nắm vững các chỉ báo trên mà nhà đầu tư cần trang bị cho mình kiến thức vững vàng thông qua sách vở, các chuyên gia và người đi trước, đặc biệt là các khóa học đầu tư chứng khoán cơ bản.

Tại FinPeace, chúng tôi đào tạo và cung cấp giải pháp đầu tư tài chính cá nhân thông qua các khóa học đầu tư chứng khoán cơ bản, khóa học Sideway và khóa tích sản cổ phiếu. Tìm hiểu chi tiết hơn về các khóa học tại đây.

Bài viết trên đây là chia sẻ của FinPeace về những chỉ số chứng khoán cơ bản nhất mà nhà đầu tư cần quan tâm. Mong rằng qua đây, các bạn đã có thêm những kiến thức bổ ích cho hành trình đầu tư vững vàng, bình an.