Đầu tư tài chính: 6 kênh đầu tư phổ biến bạn nên cân nhắc

Bên cạnh việc quản lý tài chính và chi tiêu tiết kiệm, các kênh đầu tư tài chính cá nhân là yếu tố mà ai cũng cần lưu tâm trong bản kế hoạch tài chính dài hạn của mình. Chuyên gia Nguyễn Tuấn Anh – Founder FinPeace cho rằng, đầu tư tài chính là một việc thiết yếu trong cuộc sống và ai cũng cần quan tâm đến đầu tư. Trong bài viết này, FinPeace sẽ đi vào giải đáp 2 câu hỏi chính:

• Vì sao bạn nên đầu tư càng sớm càng tốt?
• Có những kênh đầu tư nào bạn cần lưu tâm? Làm thế nào để chọn ra kênh đầu tư phù hợp với bạn?

Đầu tư tài chính cá nhân là gì?

Đầu tư là quy hoạch những phần tiền tiết kiệm để từng bước thực hiện các mục tiêu khác nhau trong cuộc sống. Các nhà đầu tư tìm đến con đường đầu tư tài chính với nhiều mục đích khác nhau như chuẩn bị nghỉ hưu sớm, tích trữ tài sản, mua nhà, mua xe, cho con đi du học,… Tuy nhiên, vốn con người của mỗi cá nhân đều có hạn, lúc này vai trò của đầu tư tài chính trong việc giúp bạn đạt được mục tiêu và bình an tài chính là vô cùng quan trọng. Mỗi một ngày bạn trì hoãn việc đầu tư là thêm một bước lùi trên con đường đi đến tự do tài chính của mình.

Tuy nhiên, đa phần các nhà đầu tư mới thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm đầu tư và đầu cơ, vì thế không thể vạch ra một kế hoạch tài chính rõ ràng. Vậy, thế nào là đầu tư, thế nào là đầu cơ? Bạn đang đầu tư hay đầu cơ?

Đầu tư và đầu cơ khác nhau thế nào?

Đầu cơ là hành vi tận dụng cơ hội thị trường đi xuống để tích trữ hàng hóa/tài sản với số lượng lớn và bán ra sau khi thị trường bình ổn lại, hoặc bán ra vào giai đoạn khan hiếm với mức giá cao hơn để ăn chênh lệch.

Nhà đầu cơ không quan tâm đến giá trị của loại hàng hóa/tài sản mà họ nắm giữ, họ quan tâm đến việc xu hướng thị trường có diễn ra đúng như kỳ vọng của họ hay không, khi nào là thời điểm “vàng” để bán ra số tài sản họ tích trữ với mức lợi nhuận cao nhất. Đầu cơ là hình thức diễn ra trong ngắn hạn, thu lợi nhuận từ chênh lệch giá do sự biến động mạnh của thị trường.

Trái lại, đầu tư là một hình thức diễn ra trong khoảng thời gian dài, đòi hỏi kiến thức và kỹ năng vững vàng để đứng trên thị trường. Mức độ rủi ro của việc đầu tư cũng thấp hơn đầu cơ, bởi mỗi quyết định đầu tư đòi hỏi nhà đầu tư phải nghiên cứu kỹ lưỡng về đối tượng đầu tư. Việc đầu tư cũng không bị ảnh hưởng bởi biến động giá trên thị trường.

Vì sao bạn nên đầu tư càng sớm càng tốt?

Một quan niệm sai lầm khác mà nhiều khách hàng của FinPeace mắc phải:

“ Tôi chẳng dư nhiều tiền từ các khoản chi hàng tháng, không đủ để đầu tư tài chính”.

Điều này là hoàn toàn sai lầm bởi đầu tư không đòi hỏi bạn phải có sẵn một khoản vốn lớn như đầu cơ. Chỉ với 1-2 triệu đồng mỗi tháng, bạn đã có thể tham gia đầu tư tài chính định kỳ ngay hôm nay, trải nghiệm thị trường từ những khoản vốn nhỏ để từng bước tích lũy kiến thức và kinh nghiệm cho những khoản đầu tư lớn hơn trong tương lai.

Nhiều người thì cho rằng họ không có kiến thức về đầu tư tài chính và lấy đó làm lý do để trì hoãn việc đầu tư. Đối với chuyên gia Nguyễn Tuấn Anh, anh coi đầu tư là việc rất thiết yếu để đảm bảo một quãng đường tài chính bình an cho chính bạn và những người thân sau này vì 3 lý do chính:

• Đầu tư là phương pháp đối phó với lạm phát: Lạm phát là một trong những hiện tượng kinh tế phản ánh sự suy giảm sức mua của đồng tiền. Khi đồng tiền mất giá, nếu bạn không làm gia tăng giá trị tài sản mà bạn nắm giữ thì tài sản của bạn sẽ bị hao hụt. Đầu tư chính là giải pháp bảo vệ tài sản của bạn trước ảnh hưởng của lạm phát.
• Giá của các sản phẩm tài chính ngày càng tăng: Trong bối cảnh lạm phát leo thang, giá hàng hóa tăng cao, giá vàng biến động mạnh, tính thanh khoản của bất động sản giảm mạnh. Theo thống kê của trang batdongsan.com.vn, giá nhà tại TP.HCM đã tăng 21 lần trong vòng 16 năm trở lại đây. Điều này nghĩa là bạn ngày càng khó để nắm giữ và “chống trượt” cho các tài sản tài chính.
• Đầu tư tài chính tạo ra cơ hội sinh lời: Đầu tư là hoạt động “xương sống” giúp nền kinh tế nói chung và các nhà đầu tư nói riêng có thể phát triển. Việc tìm ra cho mình một lĩnh vực đầu tư mà bạn tự tin nhất và đầu tư vào đó khi đã trang bị kiến thức nền tảng sẽ giúp bạn gia tăng giá trị tài sản, tăng nguồn thu nhập thụ động với mức rủi ro thấp nhất.

Vậy có bao nhiêu kênh đầu tư bạn cần lưu tâm? Làm thế nào để nhận biết kênh đầu tư nào phù hợp với bạn?

6 kênh đầu tư tài chính cá nhân hiệu quả nhất hiện nay

Khi cân nhắc lựa chọn một kênh đầu tư tài chính, nhà đầu tư cần lưu ý 3 yếu tố căn bản sau đây:

• Giá trị tài sản (Kỳ vọng lợi nhuận theo năm): khả năng sinh lời của kênh đầu tư tài chính mà bạn lựa chọn. Thông thường, khả năng sinh lời của kênh đầu tư càng cao thì rủi ro tiềm ẩn càng lớn.
• Tính thanh khoản: khả năng quy đổi thành tiền mặt của tài sản đầu tư.
• Tính biến động: mức độ biến động giá trị của tài sản đó. Mức biến động càng lớn thì mức rủi ro tiềm ẩn càng lớn.

Đây là 3 yếu tố cốt lõi nhà đầu tư cần cân nhắc để đánh giá tiềm năng của một kênh đầu tư. Khi cân nhắc bất cứ một kênh đầu tư tài chính nào, nhà đầu tư cũng cần cân nhắc đủ 3 yếu tố trên. Chỉ cần sơ suất và bỏ sót một yếu tố nào, nhà đầu tư sẽ dễ chọn sai kênh đầu tư phù hợp với mình và phải đối mặt với rủi ro lớn.

Ví dụ, anh Nam mua được một mảnh đất giá 30 tỷ đồng, có vị trí đắc địa, có tiềm năng phát triển. Giá trị của miếng đất và kỳ vọng lợi nhuận đang rất cao. Tuy nhiên, anh Nam đã không cân nhắc đến việc bối cảnh thị trường bất động sản hiện nay không tăng trưởng thuận lợi, anh Nam không thể bán ra miếng đất trong khoảng thời gian ngắn, dẫn đến việc tài sản mà anh đang nắm giữ bị mất thanh khoản, gây thiệt hại đến giá trị của tài sản và quá trình đầu tư tài chính.

Cùng FinPeace tìm hiểu 6 kênh đầu tư phổ biến bạn nên cân nhắc dưới đây:

Đầu tư tài chính vào chứng khoán

Đầu tư chứng khoán ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam nhờ khả năng sinh lời cao, tính linh hoạt và tính thanh khoản cao mà không yêu cầu số vốn lớn. Đầu tư chứng khoán có nhiều hình thức: cổ phiếu, trái phiếu, quỹ mở,… Tuy nhiên 2 hình thức phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay là đầu tư cổ phiếu và trái phiếu.

Đầu tư cổ phiếu là việc nhà đầu tư mua cổ phiếu được phát hành bởi các công ty cổ phần và trở thành cổ đông của công ty đó. Lợi nhuận mà cổ đông nhận được sẽ phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của công ty đó. Vì vậy, lợi nhuận của nhà đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào sự biến động của thị trường.

Ngược lại, trái phiếu là hình thức đầu tư tương đối an toàn, tỷ lệ rủi ro thấp. Hiểu một cách đơn giản nhất, nhà phát hành trái phiếu là người đi vay, nhà đầu tư mua trái phiếu là người cho doanh nghiệp vay vốn trong một khoảng thời gian được xác định và nhận lại mức lãi suất cố định từ khoản cho vay này. Tổ chức phát hành có nghĩa vụ hoàn trả khoản tiền cho vay cho nhà đầu tư khi đến ngày đáo hạn.

Để có thể đầu tư chứng khoán hiệu quả, bạn cần trang bị kiến thức cẩn thận thông qua sách vở, học hỏi từ các chuyên gia và những người đi trước, hoặc tham gia các khóa học đầu tư chứng khoán. Người mới đầu tư chứng khoán nên bắt đầu bằng những khoản tiền nhỏ, đầu tư vào những doanh nghiệp hoạt động có uy tín trên thị trường, tiềm năng tăng trưởng đều đặn và bền vững.

Đầu tư tài chính bằng gửi tiết kiệm ngân hàng

Đây là hình thức đầu tư tương đối an toàn và đơn giản, chủ sở hữu không cần rèn luyện quá nhiều kiến thức và kỹ năng về đầu tư tài chính mà vẫn có thể sinh lời từ khoản tiền nhàn rỗi. Gửi tiết kiệm ngân hàng là hình thức đầu tư thu hồi lợi nhuận từ chênh lệch lãi suất mà “không sợ lỗ”, chỉ trừ trường hợp hi hữu khi tỷ lệ lạm phát cao hơn lãi suất. Tuy nhiên mức lãi suất ngân hàng khi gửi tiền tiết kiệm tương đối thấp, vì thế nhà đầu tư cần gửi tiết kiệm dài hạn mới có thể sinh lời.

Lãi suất thấp chính là điểm trừ của kênh đầu tư tài chính cá nhân này, các khoản tiền gửi tiết kiệm thường phù hợp để phục vụ những mục đích trung hạn như mua nhà hay mua xe, nhưng khó có thể tích lũy thành khối tài sản lớn.

Đầu tư tài chính vào các gói bảo hiểm liên kết đầu tư

Là một loại hình đặc biệt của bảo hiểm nhân thọ, chi phí nộp vào của nhà đầu tư sau khi trừ đi các khoản phí chi trả cho bảo hiểm nhân thọ, sẽ được đưa vào các quỹ liên kết để thực hiện đầu tư theo quy định của pháp luật.

Bảo hiểm liên kết đầu tư không phải là một kênh đầu tư thuần túy, mà là một kênh đảm bảo sự an toàn về tài chính cho người tham gia bảo hiểm trước những rủi ro không mong muốn trong cuộc sống, đồng thời kết hợp với kênh đầu tư tài chính cá nhân giúp gia tăng tài sản tích lũy.

Đối với hình thức đầu tư tài chính qua bảo hiểm, nhà đầu tư nên mua bảo hiểm càng sớm sẽ càng có lợi, khoản chi phí định kỳ phải đóng sẽ giảm đáng kể so với những người mua bảo hiểm muộn. Kênh bảo hiểm liên kết đầu tư có tính linh hoạt cao theo mục đích và khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư, phù hợp với người có ý định đầu tư dài hạn.

Đầu tư tài chính vào vàng

Mua/bán vàng là một kênh đầu tư tài chính cá nhân rất “truyền thống” của người Việt. Họ thường mua vàng tích trữ sẵn khi họ có nguồn tiền nhàn rỗi và bán ra khi giá vàng tăng hoặc khi họ có việc cần đến tiền. Tính thanh khoản của vàng rất cao, tuy nhiên giá vàng không được giữ ở mức ổn định như lãi suất gửi tiết kiệm hay đầu tư trái phiếu, mà giá vàng thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tác động từ bên ngoài như giá xăng dầu hay lãi suất đồng đô-la Mỹ,…

Chính vì lý do này, vàng là kênh đầu tư phù hợp với người có kế hoạch đầu tư dài hạn. Tuy nhiên khi lựa chọn mua vàng, bạn cần đảm bảo việc cất giữ hiện kim, tránh trường hợp bị trộm cắp tài sản.

Đầu tư tài chính vào bất động sản

Bất động sản được đánh giá là kênh đầu tư tài chính cá nhân đầy tiềm năng và sáng giá, tuy nhiên lại yêu cầu nguồn vốn rất lớn, không phải ai cũng có thể đáp ứng. Nắm bắt được insight này, giai đoạn 2019 – 2020 đã xuất hiện các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực mua chung bất động sản.

Mua chung bất động sản được hiểu đơn giản là khi nhà đầu tư không đủ tiềm lực tài chính để mua cả căn nhà, các nền tảng mua chung bất động sản sẽ đứng ra kêu gọi, tìm kiếm nhiều người có nhu cầu cùng góp vốn mua chung. Tài sản mua chung được đúng tên bởi các nền tảng này, và các nhà đầu tư sẽ trở thành đồng sở hữu tài sản đó. Khi căn nhà được bán lại hoặc cho thuê, mỗi nhà đầu tư sẽ được chia lợi nhuận dựa trên số % vốn góp ban đầu của họ.

Đầu tư tài chính vào tiền ảo

Tiền ảo là một dạng tiền kỹ thuật số không được kiểm soát, được các nhà phát triển tạo ra, được phát hành bởi chính phủ và được sử dụng trong nội bộ một cộng đồng ảo nhất định. Các loại tiền ảo phổ biến ở Việt Nam hiện nay gồm có Bitcoin, Ethereum, Binance Coin, Ripple, Tether,…

Tiền ảo có tiềm năng đem lại lợi nhuận khổng lồ, tăng trưởng giá trị có thể lên tới hàng trăm lần so với ban đầu, tuy nhiên đi kèm với lợi nhuận cao là tính biến động và rủi ro rất lớn, bao gồm cả rủi ro lừa đảo. Đầu tư tiền ảo có thể khiến bạn đổi đời hoặc mất trắng tài sản, vì vậy nhà đầu tư cần cẩn trọng và cảnh giác cao độ khi lựa chọn đầu tư tiền ảo.

Đâu là kênh đầu tư tài chính cá nhân phù hợp với bạn?

Vậy, bạn nên đầu tư tài chính vào những kênh nào? Tỷ trọng phân bổ cho mỗi kênh đầu tư là bao nhiêu? Bên cạnh việc đánh giá tiềm năng và tính chất của các kênh đầu tư, nhà đầu tư cần cân nhắc đến tiềm lực của bản thân để đánh giá mức độ phù hợp của họ đối với mỗi kênh đầu tư, dựa trên các yếu tố:

• Độ tuổi
• Thu nhập hàng tháng
• Mục tiêu đầu tư và kỳ vọng lợi nhuận
• Mức độ chấp nhận rủi ro
• Các ưu tiên về thanh khoản

Mỗi độ tuổi khác nhau sẽ phù hợp với những kênh đầu tư khác nhau, tùy theo tính chất của kênh đầu tư và mục tiêu đầu tư của bạn. Người lao động trẻ có nguồn vốn con người cao, có thể chấp nhận mức rủi ro cao, vì vậy sẽ có nhiều lựa chọn về các kênh đầu tư hơn. Trái lại, vốn con người của những người lao động hưu trí hoặc người cao tuổi không còn nhiều, họ thường đầu tư tài chính với mục đích an hưởng tuổi già, vì thế sẽ không phù hợp với các kênh đầu tư có mức rủi ro lớn.

Tương tự vậy, bạn cần xác định xem mình kiếm được bao nhiêu tiền mỗi tháng, bạn có thể dành ra bao nhiêu tiền cho việc đầu tư tài chính. Số vốn đầu tư của bạn lớn đồng nghĩa với việc bạn có thể lựa chọn các kênh đầu tư yêu cầu vốn lớn như bất động sản. Trái lại nếu bạn là người mới đi làm và chưa tiết kiệm được nhiều tiền đầu tư, bạn sẽ phù hợp với các kênh đầu tư lâu dài và an toàn như tích sản cổ phiếu, trái phiếu.

Đối với những kênh đầu tư yêu cầu số vốn lớn như bất động sản, mức lợi nhuận trung bình năm có thể lên tới 15% – 20%, phù hợp với các nhà đầu tư có kỳ vọng lợi nhuận lớn, tuy nhiên việc này cũng có nghĩa là tỷ lệ rủi ro khi đầu tư bất động sản cao hơn. Những kênh đầu tư an toàn hơn như trái phiếu, gửi tiết kiệm ngân hàng sẽ có tỷ suất lợi nhuận nhỏ hơn, chỉ từ 4% – 7% mỗi năm.

Lưu ý khi đầu tư tài chính cá nhân cho người mới bắt đầu

Lên kế hoạch đầu tư rõ ràng, cụ thể

Mục đích của việc lập kế hoạch đầu tư là giúp các nhà đầu tư tiến hành đầu tư một cách có kỷ luật, dự đoán trước tình hình thị trường để đưa ra hướng giải quyết, hạn chế tối đa rủi ro không mong muốn. Việc xác định mục tiêu đầu tư cho bản thân và lập kế hoạch cụ thể là một thói quen tốt giúp các nhà đầu tư đạt được những con số như kỳ vọng.

Hãy khởi đầu từ việc tự vấn bản thân: Bạn tự tin nhất về kiến thức của bản thân trong lĩnh vực nào? Mục tiêu của bạn khi đầu tư là gì? Thị trường hiện nay có kênh đầu tư tài chính cá nhân nào đang phát triển? Ước tính thời gian để bạn đạt được mục tiêu đã đề ra là bao lâu?

Việc tiếp theo khi bạn đã vẽ ra được bản kế hoạch đầu tư là trang bị kiến thức và kỹ năng, cũng như tiềm lực tài chính và những phương án dự phòng rủi ro, để có được một hành trình đầu tư vững vàng, hiệu quả.

Tìm hiểu thêm thông tin trên podcast “Bạn có đang hài lòng với tài chính của mình?” tại đây.

Tránh vay mượn, nợ nần để đầu tư

Khi tiềm lực tài chính của bạn chưa cho phép, hoặc khi bạn chưa chắc chắn về kế hoạch đầu tư của mình, thì vay mượn tiền để đầu tư là điều tối kỵ. Hãy lựa chọn những kênh đầu tư phù hợp với phạm vi tài chính của mình và bắt đầu từ những khoản tiền nhỏ để chuẩn bị cho những khoản đầu tư lớn hơn sau này. Khoảng thời gian mới bước chân vào con đường đầu tư, chưa có bề dày kinh nghiệm, bạn sẽ khó lòng lường trước những biến động lên xuống của thị trường, vì thế nên đây chính là cách để bạn bảo vệ tài sản của mình.

Xem thêm: Chuẩn bị tiền đầu tư bao nhiêu là đủ?

Kết

Hiểu mục đích và mục tiêu đầu tư của bản thân là điều cốt lõi nhất để đầu tư hiệu quả, bởi đầu tư vào mỗi kênh khác nhau sẽ có những đặc điểm khác nhau. Không có kênh đầu tư đúng và sai, chỉ có kênh phù hợp hay không phù hợp với bạn. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các trang thông tin uy tín trong lĩnh vực tài chính – đầu tư, cũng như các khóa học đầu tư để nắm vững kiến thức và có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường.